ŞİŞMANLIK : OBEZİTE
Normal insan bedeninde yağ dokusunun tartısı toplam beden yükümüzün % 16 – 17 si kadardır. Bu oranın % 30 u geçtiği her insan şişman (obez) sayılır.
Yaygın bir inancın bilakis, alışılmış şişmanlık (yada ismi şişmanlık) bir iç salgı bezi işlevi düzensizliğine değil, kalori bakımından çok varlıklı ve istikrarsız bir beslenmeye bağlıdır. Gerçekten bütün tüketim toplumlarında şişmanlığın çok sık görülmesinin nedeni budur.
Şişmanlık gerçek bir hastalıktır. Şişmanlık, kalp ve damar hastalıkları, hipertansiyon, ruhsal bozukluklar ve birtakım ruh hastalıklarına, akciğer hastalıklarına, metabolizma hastalıklarına (gut hastalığı, diyabet hastalığı vb) ve romatizma hastalıkları üzere bir çok önemli hastalıklara neden olur. Bu tehlikeler her şişmanlığın kesinlikle tedavi edilmesi gerekliliğini açıklar. Tek tedavisi az kalorili beslenme rejimi uygulamaktır.
ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ
Şişmanlık, teorik olarak yağ hücresi fazlalığına bağlı olabilir. Nitekim birinci çocuklukta çok yemek tesiriyle bazen çok şiddetli bir yağ hücresi sayısı artışı olursa bu artış çok geçmeden kalıcı bir duruma gelebilir. O halde yağ hücresi sayısı artışı yoluyla oluşan şişmanlıkların kökeni çok küçük yaşlara dayanmaktadır ve daha sonra yağ hücrelerinin sayısı azaltılmasa bile her birinin depoladığı yağ ölçüsü azaltılabilir.
Süt çocuğunda kilo fazlalığı, çoğumuzun düşündüğü üzere bir sıhhat belirtisi olmayıp bilakis çocuğun geleceğini önemli biçimde tehdit eder.
Şişmanlığın temel özelliği, ölçüsüz olarak genişleyen ve yağ depolarıyla şişen yağ hücrelerinin bariz olarak büyümesidir. Bu yüklemenin birinci ve temel nedeni harcanana oranla fazla ölçüde besin unsuru alınmasıdır.
Hareketsiz insanın beden aktifliği azdır ve iştahı yüksek olup çok yemek yer. Bununla birlikte birtakım kimselerin iştahlı olup zayıf kalabildikleri, kimilerinin az yemek yedikleri halde şişman oldukları bir gerçektir. Bunu en hoş eski atletlere bakarak görebilirsiniz. Bir çok ünlü sportmen genç ve faal olarak sporla uğraşırken daha doğrusu hareketli ve etkin olduğu devirde zayıf bir bedene sahiptir. Sporu bıraktıktan sonra ve ilerleyen yaşla birlikte artan iştah nedeniyle süratle kilo alırlar ve şişman beşerler olarak hayatlarına devam ederler.
Bu durumda yağ hücrelerinin yağ imalindeki olağandışı tavrını açıklayabilmek için bir enzim düzensizliği ( metabolizma tepkilerini kolaylaştıran ve hızlandıran bir enzim) bir hudut sitemi yada iç salgı bezleri düzensizliği sorumlu tutulabilir.
KLİNİK BELİRTİLER
Fazla yemeye (yemekler ortasında atıştırılan küçük pastalar ve şekerlemeler) bağlı olan ve bedensel etkinliklerle karşılanamayan ismi şişmanlığa 40 – 55 yaşlar ortasındaki bireylerde çok sık rastlanır.
Erkekte yağ fazlalığı daha çok boyun, ense ve göbek bölgesinde görülür. (Android tip şişmanlık)
Bayanda ise yağ fazlalığı en çok göğüste, omuzlarda, kalçalarda ve bacakların üst kısmındadır. (Jinoid tip şişmanlık)
Gerçekte görünümler bu kadar kesin değildir. Birebir bireyde hem erkek tipinde (Android) şişmanlık, hem de bayan tipinde (Jinoid) şişmanlık görülebilmektedir. Birebir biçimde bir şahısta ekseriyetle karşı cinste görülen bir yağ fazlalığı tipi de saptanabilir.
Şişmanlığın tesirlerini değerlendirebilmek için sistemli olarak ;
Diyabet hastalığı aramak için Açlık kan şekeri ve HbA1C seviyesi ölçümü,
Gut (damla) hastalığı aramak için kanda Ürik asit seviyesi ölçümü,
Yükselmeleri damar sertliği oluşumunda rol oynayabilen kan lipid seviyesi, kan trigliserit seviyesi ve kan kolesterol seviyeleri ölçümleri,
Şişmanlardaki teneffüs yetmezliği çoğunlukla eritrosit (alyuvar) artışıyla birlikte görüldüğünden kan formülü (hemogram),
Tahlillerinin yapılması gereklidir.
Tedavi edilmezse şişmanlık, bir çok hastalığa yol açar. Şişmanların ortalama ömürleri genel topluma oranla daha kısadır. Amerika Birleşik Devletlerinde sigorta şirketleri hayat sigortası yaparken, şişman beşerler için ek bir prim daha alırlar. Beslenme rejimi gereğince erken düzenlenirse hastalıkların ortaya çıkması engellenebilir.
Şişmanlık tedavisi kesinlikle tabip denetiminde yapılmalıdır. Birden teğe kilo vermek sıhhat açısından bir çok riskler ve tehlikelerle doludur. Kilo verirken hem Doktor denetimi hem de yavaş yavaş irade ile beslenme alışkanlığının değiştirilmesi ile ülkü kiloya erişilmelidir.
Sonuç olarak şişmanlık yalnız fizikî bir görünüm bozukluğu değil, tehlikeli sonuçları olan, kalp ve damar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet hastalığı, gut hastalığı, metabolizma hastalıkları ve öteki kimi rahatsızlıklara yol açabilen gerçek bir hastalıktır.
Makus beslenme alışkanlıkları, fast food tipi beslenme, şekerden fazla besinlerle beslenme, çok ölçüde çikolata, gofret, şekerleme düşkünlüğü, kolalı ve şekerli içeceklere fazla düşkünlük, fazla ölçüde kırmızı et tüketimi, kalori bakımından güçlü yemekler, hareketsizlik, spor yapmama, tüketim toplumlarında gözlenen kalpte koroner damarların tıkanmasına (koroner yetersizliğine), damar ve beyin hastalıklara neden olarak mevt oranını yükseltir.
Şişmanların ortalama hayat mühleti, genel topluma oranla 10 yıl daha kısadır.
Bu tek örnek bile, şişmanların vakit geçirmeden ve şişmanlıktan kaynaklanan hastalıkları ortaya çıkmadan evvel, düşük kalorili rejimle beslenmeye geçmeli, diyette hayvansal besinleri kısıtlanması gerekli, bitkisel, zerzevat, meyve üslubu beslenmeye geçmeli, beyaz ekmeği terk etmeli, günlük az ölçüde tam buğday ekmeği ile beslenmeli, tertipli olarak her gün spor yapmalı en azından bir saat yürüyüş yapmalıdır.
İşin en değerli yanı kişinin kendi iradesi ile BEN ZAYIFLAYACAĞIM diye mutlak olarak kendine inanması gerekildir.
Sonrada kesinlikle Doktor denetiminde bir Diyetsiyenden profosyonel yardım alınmalı ve mutlak azim, sebat ve kararlılık ile zayıflamaya başlanmalıdır.
Unutmayın ki yalnızca İnanmak ve İstemek bile bir işin yarı yarıya başarılması demektir. Siz yeterki inanın ve isteyin, gersi zati resen gelecektir.
Sağlıklı günler dileği ile….
Uzman Dr.Ali AYYILDIZ
Veteriner Tabibi – İnsan Anatomisi Uzmanı Dr.
Was this helpful?
0 / 0
