Kanser, hücrelerin denetimsiz olarak çoğalmasıdır. Çevresel nedenler (kimyasal, radyasyon, viruslar gibi) ve yapısal nedenler (hormonal, bağışıklık bozuklukları, kalıtsal mutasyonlar ve öteki genetik nedenler gibi) birlikte yahut ardışık olarak hücreleri etkileyerek uzun yıllar içinde kansere yol açabilirler. Beslenme alışkanlıkları da kanser oluşumunda etken olabilir. Buna sebep olan beslenmeyle ilgili faktörler arasında; yanlış besin seçimi ve makus beslenmek ,aşırı kilolu olmak ve fizikî aktivitede yetersizlik yer alır.
Erkekler açısından en yaygın tipler akciğer ve mide kanseri iken bayanlar açısından bu göğüs ve serviks(rahim ağzı) kanseridir.
Bilhassa göğüs, kalın bağırsak-rektum ve kan kanserleri obez bireylerde olağan ağırlıktakilere nazaran daha fazla görülmektedir. Yağ tüketiminin yüksek olması obeziteye neden olmaktadır. Yağlı besinler ve bozulmuş yağ tüketimi, kanser yapan ve ilerletici hususların de alımının artmasına neden olmaktadır.Her türlü yağın fazla alınması bilhassa göğüs, prostat, testis, rahim, yumurtalık ve kalın bağırsak-rektum kanserlerinin oluşum riskini arttırmaktadır.Kanserojen hususlar (kanser yapıcı) yağ içinde birikir ve fazla yağ alımı bu hususların bedene girişini artırır.Cinsiyet hormonları yapısal olarak yağa benzerler.Yağın fazla alımı bu hormonların çalışma sistemini bozar.
Kalın bağırsak-rektum kanserlerini ilerletici safra tuzları üzere hususların imali yağ alımı arttıkça artar.Çoklu doymamış yağ asitlerinden varlıklı sıvı yağlar kolay okside olurlar. Oksidasyon sonucu oluşan öğeler bağışıklık hücrelerinin yıpranmasına neden olarak kanser riskini arttırırlar.
Aşırı et, dolayısı ile hayvansal proteini çok tüketen ülkelerde göğüs, rahim, prostat, kalın bağırsak-rektum, pankreas ve böbrek kanserleri, hayvansal proteini az tüketen ülkelerden daha fazla görülmektedir. Yağsız hayvansal protein tüketiminin kanserle ilişkili olmadığı bilinmektedir. Yağsız et, süt ve gibisi besinlerin tüketimi kanser riskini arttırmaz.
Yapılan çalışmalar; meyve, zerzevat, tam tahıllar, diyet lifi, kimi mikro besin öğeleri, yağlar (omega-3 yağ asitleri, bilhassa omega-3/omega-6 oranı) ve fizikî aktivite ile kanser riski ortasında negatif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Toplam yağ alımı/bazı yağlar (doymuş yağlar vb), obezite, vücut kitle indeksi, besin hazırlama formülleri (tuzlama, tütsüleme, kürleme, turşu, yüksek sıcaklıklarda pişirme vb.) ile kanser ortasında olumlu ilişki olduğunu bilinmektedir.
Obezite – Prostat Kanseri
Erkeklerde abdominal obezite ve bel/kalça oranı artışının prostat kan- seri için bir risk faktörü olduğu bildirilmektedir. Bilhassa yayılmaya (me- tastaz) meyilli prostat tümörlerinde obezite daha da risk taşımaktadır. Beden kitle indeksi ve prostat kanseri ortasındaki ilişkiyi inceleyen çalışma sonuçları farklı olsa da leptin hormonunun yüksekliği, insülin ve IGF-1 (İnsülin Büyüme Faktörü-1)’in yüksek olması hastalık riskini arttırmaktadır.
Obezite – Göğüs Kanseri
Göğüs kanseri, abdominal obeziteyle yakın bağlantısı olduğu bildirilmektedir. Abdominal (karın) ve kalça bölgesindeki yağ dokusu arttıkça, kanser riski de artmaktadır. Bu tesir, bayanın menapoz devri ile bağlantılıdır. Menapozdaki bayanın kansere yakalanma olasılığı az olmakla birlikte, menapoz sonrası şişman bayanlarda risk yükselir. Menapoz öncesi gerekli olan östrojen, artan yağ dokusu tarafından üretilir. Östrojene hassas dokular, şişmanlıkta bu hormonun salınımını uyarırlar. Bu da tümörün büyümesine neden olur.
Göğüs kanseri ile obezite ortasındaki bir diğer ilişki de, obez olanlarda tümörün daha geç aşamada fark edilmesidir. Bunda Beden Kitle İndeksi’ndeki yüksekliğin değerli bir faktör olduğu bildirilmektedir. Bedende yağ dağılımı da göğüs kanser riskini tesirler.
Obezite – Uterus (Rahim) Kanseri
Obezite; endometriyum (rahmin iç yüzeyini oluşturan doku) kanseri ile ilişkili bulunmuştur. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte şişmanlarda yüksek östrojen ve insülin seviyesinin buna sebep olabileceği belirtilmiştir. Yağ dokusu hücrelerinde östrojen üretiminin artması endometriyal kanser riskinin obez bayanlardaki artış nedenine yönelik açıklamalardan biridir. Endometriyum kanserlerinin %40’ının obezite kaynaklı olabileceği düşünülmektedir.
Obezite – Kolon Kanseri
Kolon kanseri de şişman bireylerde daha sıklıkla görülmektedir. Özel- likle erkek bireylerde VKİ’ndeki artış ile kolon kanseri ortasında bayanlarda olduğundan daha kuvvetli bir ilişki saptanmıştır. Göğüs ve endeometriyum kanserlerinden farklı olarak bayanlarda, östrojen hormonunun kolon kan- serine karşı kollayıcı olduğu bildirilmiştir. Fakat, obezite ve östrojen ara- sındaki istikrar de kolon kanserini tetikleyebilir. VKİ değeri yüksek olan pre yahut postmenapoz periyodundaki östrojen alan bayanlarda kolon kanseri riski artmaktadır. BKİ değeri 30 ve üstü olan 30-54 yaş ortası bireylerde, kolon kanseri riskinin %50 arttığı bildirilmiştir.
Was this helpful?
1 / 0
