KUDUZ HASTALIĞI
Kuduz Hastalığı, göğüslü hayvanlar ve insanlarda görülen, akut seyirli, şuur kaybı, huzursuzluk ve felçlerle karakterize, vefatla sonuçlanan viral bir hastalıktır. Hastalığın etkeni Paramyxoviridae familyasından Lyssa virusudur. Virus soğuğa karşı hayli sağlamdır. 0 ile 8 derece ortasında 2 ay canlı kalabilmektedir. Asite ve Alkalilere ise dayanıksızdır. Güneş ışığında ise birkaç dakikada canlılığını kaybetmektedir.
Bu hastalıkta bulaşma mutlak suretle ısırılma yahut virus taşıyan salya ve sıvıların açık ayara ile teması sonucu olmaktadır.
Bulaşmadaki en değerli etkenler başıboş sahipsiz sokak köpekleri ve kedileri, yarasalar, kemiriciler, yırtıcı etoburlar (kurt, çakal, tilki vb.), kemiriciler, kokarcalar sıralanabilir.
KUDUZ HASTALIĞINDA PATOGENEZ :
Kuduz virusu ısırık yarasından bedene girdikten sonra o bölgede 3-4 günlük bir bekleme devresi geçirir. Bu periyot içinde çoğalmaya ve hudut uçları ile birleşmeye çalışır. Hudut uçlarına yerleştikten sonra hudutlar boyunca ilerleyerek Merkezi Snir Sistemine (beyine) ulaşır. Virus daha sonra yeniden sonlar aracılığı ile tükrük bezlerine gelir ve artık salyada da Kuduz virusu vardır. Isırılan hayvan ve beşerde hastalık belirtilerinin ortaya çıkma mühleti, salyadaki virus ölçüsüne, ısırılma yerine, yaranın genişliğine, derinliğine ve ısırılan yerin beyne uzaklığına nazaran değişmektedir.
HAYVANLARDA KUDUZ :
Hayvanlarda Kuduz hastalığını en önemli 3 devre halinde görmekteyiz.
1- Melankolik Devre : 1-2 gün sürer. Ruhsal davranış değişikliği vardır. Yeterli huylu hayvanlar huysuzlaşır, makûs huylular ise sakin, sokulgan hale gelir. Işıktan ve sesten irkilirler.Karanlık ve sakin yerde kalmak isterler. Havayı ısırma, yutma hareketi yaparlar, çok az su içebilirler ve artık salya vardır.
2- Saldırganlık Devresi : 3-7 gün sürer. Gitgide artan huzursuzluk ve sonluluk vardır. Sese ve ışığa karşı reaksiyon verir. Işığa bakamaz, gözlerde asimetri oluşur, her şeye saldırır. Yiyecek hususu dışındaki şeyleri yemeye çalışır. Farinks (yutak ) ve Larynks (gırtlak) ta felçler oluşur. Sesi kalınlaşır. Kaslarda uyum bozukluğu oluşur ve felç devresine girer.
3- Paralitik Devre (Felç devresi) : 1-2 gün sürer Bitkinlik vardır. Alt çene kaslarında felç şekillenir. Hayvan artık ağzını kapatamaz ve Salyası ip üzere akar, daha sonra agoni haline (cançekişme devresi ) girer ve vefat şekillenir.
KUDUZUN İNSANLARDAKİ BELİRTİLERİ :
Hastalık belirtileri Kuduz virusunun insan bedenine girmesinden itibaren yaklaşık 3-8 hafta sonra ortaya çıkar. Hastalık insanlarda birinci evvel halsizlik, ateş, iştahsızlık, baş ve boğaz ağrısı üzere hastalığa özel olmayan nbelirtilerle başlar. Isırık yeri ve etrafında ağrı ve kaşıntı görülebilir. Farinks(yutak) felçi nedeniyle Kuduz Hastalığının karakteristik belirtisi olan sudan korkma görülür..Daha sonra hasta komaya girer ve Mevt meydana gelir
KUDUZ NASIL BULAŞIR :
Kuduz Hastalığı , kuduza yakalanmış bir hayvanın salyasının açık yaraya, kesik, sıyrık yahut çatlak deriye, göze ağız ve buruna temas etmesiyle, Kuduz hayvanın tırmalaması sonucu meydana gelen yaralanmalarda (hayvanın tırnağı kendi salyasıyla bulaşık olabilir.) ,Kuduz hayvanın salyasıyla bulaşık materyallerin (tasma , dizgin vb ) bütünlüğü bozulmuş deriye temasıyla bulaşmaktadır.
KUDUZ HASTALIĞININ TEDAVİSİ VAR MIDIR :
Kuduz hastalığının belirtileri ortaya çıktıktan sonra tedavisi imkansızdır. Hastalık mutlak Vefatla sonuçlanır.
KUDUZDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALIDIR :
Kuduz hastalığından korunmak için , Sahipli – sahipsiz bütün kedi ve köpekler Kuduza karşı yılda bir sefer kesinlikle aşılatılmalıdır. Evcil hayvanların başıboş ve yırtıcı hayvanlarla temas etmesine pürüz olunmalıdır. Başıboş, sahipsiz ve sokak hayvanlarına sevmek yahut beslemek maksadıyla yaklaşılmamalı ve dokunulmamalıdır. Etrafta başıboş, hasta, garip davranışlar sergileyen yahut ölmüş bir hayvan görüldüğünde ilgili yerler çabucak haberdar edilmelidr. (Tarım vilayet ve İlçe Müdürlükleri ,Belediyeler , Muhtarlıklar üzere )
Sağlıklı Günler dileği ile….
Uzman Dr.Ali AYYILDIZ
Veteriner Tabibi – İnsan Anatomisi Uzmanı Dr.
Was this helpful?
0 / 0
