KANSER AĞRISI
Dünyada her yıl 8 milyon kişi kansere yakalanmakta, 5 milyona yakın kişi de kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Kanser cinsine bağlı olarak bu hastaların ortalama % 80’ i önemli ağrı çekmektedir. Her gün yaklaşık 4 milyon kişinin yalnızca kanser nedeniyle ağrı yakınması olduğu iddia edilmektedir. Hasta ile birlikte ve hasta yakınlarını da göz önüne alındığında, kanser ağrısının dünyanın en değerli ve yaygın sıhhat meselelerinden biri olduğu ortaya çıkmaktadır.
Kanserde ağrı nedenleri
Kanser olaylarının birçoklarında ağrı tümörün kendisinden kaynaklanmaktadır. Kanserli dokunun etraf dokulara büyüyerek ve tahrip ederek ilerlemesi ağrıya neden olabilir. Bu ağrı kanserli dokunun kendisinden kaynaklanabileceği üzere, tümör hücrelerinin etrafındaki dokulara yayılması (metastaz) sonucu da olabilir. Tümör büyüme eğilimde ise etraftaki hudutlara, kemiklere ve organlara önemli baskı yaparak ağrıya neden olur.
Ağrının nedeni sadece mevcut tümörün kendi büyümesinden kaynaklanan bir durum değildir. Tıpkı vakitte kanser hücreleri ve dokuları tarafından salgılanan çeşitli kimyasal unsurlar de şiddetli ağrı duyulmasına neden olabilirler. Bu yüzden kanser ağrısı tedavisinde tümörün küçültülmesine yönelik teşebbüsler birinci önceliktedir.
Kanser tedavisi için kullanılan kemoterapi, radyasyon ve cerrahi metotlar de kanser ağrısına neden olabilen başka faktörlerdir. Cerrahinin kendisi ağrılı bir süreç olup, cerrahiye bağlı ağrılar vakit içinde azalabilir ve geçebilir. Radyasyon tedavisi ise uygulandığı bölgede yanık gibisi ağrılara ve dokularda ağrılı skar oluşumlarına neden olabilir. Kemoterapide kullanılan ilaçlara bağlı olarak da, hudut hasarına kadar varabilen birtakım yan tesirler görülebilmektedir.
Kanser ağrısı nasıl tedavi edilir?
Kanser ağrısı tedavisinde çeşitli formüller uygulanır. En değerlisi ağrıya neden olan faktörün ortadan kaldırılmasıdır. Bu da, yanlışsız bir cerrahi müdahale, kemoterapi ve radyasyon tedavilerinin uygulanmalarıdır. Şayet bu tedaviler yapılamıyorsa yahut yetersiz kalıyorsa, ağrı kesici ilaçlar ve girişimsel ağrı tedavisi sistemleri uygulanabilir. Ağrı kesici ilaçlar Dünya Sıhhat Örgütü’ nün açıkladığı merdiven sistemiyle uygulanmaktadır.
Hastanın hafif şiddette ağrısı oluğu durumlarda kolay ağrı kesiciler olarak tanımlanan aspirin, parasetamol üzere ilaçlar kullanılr.
Hastanın orta şiddette ağrı olduğu durumlarda zayıf opioidler denilen daha kuvvetli ağrı kesici tesirleri olan ilaçlar kullanılır.
Hastanın çok şiddetli ağrı yakınması olduğu durumlarda ise en kuvvetli ağrı kesiciler olan morfin çeşidi ilaçlar kullanılır.
Birinci üç basamaktaki tedaviler ile düzelmeyen ağrı durumlarında, girişimsei ağrı tedavisi metotları uygulanır.
Bu ilaçların ağız yoluyla alınmaları mümkün olduğundan, hasta için kullanım kolaylığı sağlamaktadırlar. Lakin inatçı ağrılarda gerekli görülmesi durumunda bu ilaçların damar yoluyla, rektal yolla yahut cilde yapıştırılan flasterler formunda uygulanmaları da mümkündür.
Üstte tanımlanan ilaç tedavileri ile ağrı tedavisi yetersiz kalıyor ise, özel girişimsel ağrı tedavisi usulleri uygulanabilir. Bunlar çeşitli hudut blokları ile ağrının beyefendisine iletilmesini engelleyen tedavi yollarıdır. Bu tedaviler ortasında en yaygın olarak kullanılanlar, omurilik bölgesine yerleştirilen kateter, port yahut pompa üzere sistemlerle ağrı iletiminin kesilmesi ya da etkilenen hudut bölgelerine uygulanan ileri ağrı tedavisi prosedürleri ile hudutların kalıcı olarak duyarsızlaştırılması sistemleridir.
Tüm bu ağrı tedavisi uygulamaları ile kansere bağlı ağrıların % 90’ a yakın oranda tedavisi mümkün olabilmektedir.
Was this helpful?
0 / 0
