Annelik duygusu gebeliğin birinci aylarında başlayıp doğum anında en yüksek seviyeye ulaşır. Her anne adayının doyasıya yaşamak istediği bir süreç olan doğum, anne olanların tanımladığı harikulâde bir histir. Bu süreci tam olarak yaşamak isteyen anne adayı çekeceği doğum sancılarının korkusunu da içinde taşır.“Doğum sancısı” doğum için vazgeçilmez olan rahim kaslarının kasılması sonucu ortaya çıkan çok şiddetli bir ağrıdır hatta pek çok bayan tarafından hayatlarındaki en şiddetli ağrı olarak tanımlanır. Hissedilebilecek ağrı ya da sancının şiddeti bebeğin uzunluğu, bebeğin konumu, pelvis (çatı) genişliği, kasılmaların gücü, geçmiş tecrübeler ve beklentiler, ağrı eşiği ve şimdi çözülmemiş pek çok nedenler üzere çeşitli faktörlere bağlıdır. Ne kadar ağrı duyacağınızı doğumu yaşamadan evvel kestirim etmek güçtür
Annenin omurundaki tahminen de en hoş tecrübe olan doğum sürecini tatsız bir tecrübeye dönüştürebilen bu sancıların doğumun seyrini olumsuz istikamette etkilemeden önleyebilmek için pek çok araştırma yapılmış ve pek çok usul denenmiştir.
Doğum sancılarının hafifletilmesi yahut giderilmesi için damar yolu ile verilen ilaçların birtakım dezavantajları ve yan tesirleri olabilir. Bu yan tesirlerin en değerlisi sersemlik ve uyku hali yaratmasıdır. Ayrıyeten bulantı, kusma, teneffüs zahmeti, kaşıntı, kabızlık ve mesanede idrar birikmesi üzere yan tesirler de görülebilir. Anne sütünün gelmesi ve emzirmenin başlaması gecikebilir. Bu nedenle alternatif arayışlar içine girilmiştir.
Ağrısız doğum için rejyonel (bölgesel) anestezi birinci kere 1900 yılında kullanılmıştır. Her yeni uygulamada olduğu üzere başlangıçta kimi olumsuz tesirler görülmüş, fakat vakit içerisinde yapılan klinik çalışmalar sonucugünümüze gelinmiş, yeni ilaç, formül ve teknikler ve ağrısız doğum konusunda uzmanlaşmış anestezistler sayesinde, ağrısız doğum inançlı bir seçenek olarak yaygınlaşmıştır.
Epidural aralık, omuriliğin etrafındaki zar ile omurların ortasındaki bağ dokusunun ortasındaki milimetrik boşluktur. Bu aralığa gayeye uygun olarak omuriliğin çeşitli düzeylerinden ilaç uygulanarak pek çok ameliyatın yapılması, ameliyat sonrası ağrıların dindirilmesi ve kronik dindirilemeyen ağrıların tedavisi mümkündür.
Burada analjezi ve anestezi kavramlarını birbirinden yeterli ayırmak gerekir. Analjezi ağrısızlık, anestezi ise duyusuzluk demektir. Olağan doğum sırasında bel bölgesinden epidural yolla sağlanan analjezi, yani ağrının ortadan kaldırılması kâfi olurken, sezaryen ile doğum sırasında epidural anestezi uygulamak gerekir. Süreç istikametinden her iki uygulama da birebirdir, fark yalnızca verilen ilaç dozlarındadır.
Halk ortasında “ağrısız doğum” olarak bilinen epidural analjezi ile doğum, günümüzde epeyce yaygınlaşmaktadır. Bel hizasına yerleştirilen milimetrik bir tüp olan kateterden uygulanan bir ilaçla, bedenin alt yarısından gelen ağrı sinyallerinin iletimi süreksiz olarak durur ve ağrılı ikazın çıktığı bölgede ağrı duyulmaz.Burada seçilen doz yalnızca rahim kasılmaları sırasındaki ağrıyı ortadan kaldıracak, fakat rahim kasılmalarını azaltmayarak doğumun olağan seyrini etkilemeyecek formda ayarlanır. Bu formülde yalnızca ağrı iletimi bloke olur, dokunma duyusu ve hareket kısıtlanmaz. Anne adayı uygulamadan sonra doğum süreci içerisinde kalkıp oda içinde yürüyebilir, her türlü gereksinimini görebilir. Rahim kaslarının kasılması ve doğum hareketine anne adayının etkin iştiraki etkilenmez,anne doğum anında ağrıdan arınmış olarak fizyolojik olarak bebeğine kavuşur.
Genelde anne adayları bebeğini olağan yolla doğurmak isterler lakin birtakım durumlarda sezaryen gerekebilir. Bu durumda Epidural Anestezi uygulanır. Teknik olarak yapılan süreç birebirdir, epidural aralığa birebir kateter yerleştirilir lakin verilen ilaç dozu farklıdır. Olağan doğum sezaryene döndüğünde de yapılan şey tıpkı kateterden ek ilaç verilerek epidural anestezi oluşturmaktır. Anne ameliyat masasında belden aşağısı büsbütün uyuşmuş halde yatar, lakin yattığı yerde ayaklarını oynatabilir, yani epidural anestezi uygulamasından sonra bacaklarda hareketin büsbütün kaybolması kelam konusu değildir. Motor blok olarak isimlendirilen hareket kaybının olması durumu omurilik sıvısına lokal anestezik unsur verilerek yapılan spinal anestezide görülür. Spinal anestezi de günümüzde sık uygulanan bir anestezi formülüdür. Bazen de epidural anestezi ile spinal anestezi kombine edilerek birlikte uygulanır. Spinal anestezinin avantajları teknik olarak epidural anesteziye nazaran daha kolay uygulanabilmesi, tesir başlama müddetinin çok daha kısa olması üzere avantajlarına rağmen, bacaklarda 4-5 saat süren hareketsizlik, bazen uygulama sonrası görülen baş ağrısı, bulantı ve tansiyon düşmesi üzere birtakım istenmeyen tesirleri vardır. Burada anestezi uzman tabibi kendi tecrübe ve hüneri doğrultusunda hasta için en uygun prosedürü belirleyip hastasına önerecektir.
Epidural ile olağan doğum sürecinde sırasında neler yaşayacaksınız?
Doğum sancıları rahatsız etmeye başladığında yani doğum kanalı açıklığı 4 cm olduğunda anne süreç odasına alınır. Koldan serum takılır, tansiyon, nabız ve parmak ucundan oksijen durumu takip edilir.
Başarılı bir epidural uygulama için annenin tabibi ile düzgün bir ahenk içinde olması, uygun konumu alabilmesi temeldir. Genelde uygulama oturur durumda yapılır ve beden dik durumdayken yavaşça geriye gerçek yaslanırken beden omur çıkıntılarını birbirinden ayıracak biçimde belden öne yanlışsız bükülür, çene göğse hakikat yaslanır ve her iki omuz aşağıya hakikat bırakılır. Bu halde konum oluşturulduktan sonra sırta ve bel bölgesine antiseptik ilaç sürülerek bölge mikropsuz hale getirilir ve bölge steril örtülerle örtülür. Uygulamanın yapılacağı hizada cilt ve cilt altındaki dokular ince bir iğne ile uyuşturulur. Süreç sırasında yalnızca bu ince iğnenin girişi hissedilir. Daha sonra öbür bir özel iğne ile epidural aralığa girilerek buraya kateter denilen ince tüp yerleştirilir ve bedene plasterler yardımı ile sabitlenir. Kateterden ilaçların verilmesinden kısa bir müddet sonra sancılar sona erer fakat rahim kasılmaları engellenmez, birebir formda devam eder. Katetere bağlanan bir ağrı pompası ile hasta denetimli analjezi yolu kullanılarak sancısızlığın devamı sağlanır. Bu andan itibaren doğum gerçekleşinceye kadar her şey birebirdir, lakin sancı hissedilmeyecektir.
Epidural ile ağrısız olağan doğum yapan bir annenin izlenimleri:
“…Hamileliğim müddetince olağan doğum (epiduralli) olmasını istiyor ve hakkında pek çok şey okuyordum. Epidural opsiyon beni rahatlatsa da okudukların bende kuşku yaratmıştı. Lakin anestezi hekimim gelip bizimle sabahtan tanışıp, anlatınca yapacaklarını hiç sorgulamadan güvendim kendisine. Ağrılarım başladığında takımı ve ekipmanı ile odaya geldi. Açıkçası hazırlık o kadar uzun sürmüştü ki korkmadım diyemem. Zati kendisiyle de bu hissimi çabucak paylaştım. Bana dedi ki bizim hazırlığımız uzun sürer, detaycılığımızdan. Hepsi sizin rahat etmeniz için. Belime bir iğne yapılacağı için sırtım dönük bütün olanları yalnızca duyabiliyor, hiçbir şey izleyemiyordum. Yapılan süreç o kadar kısa sürdü ki ne olduğunu, ne vakit epiduralin takıldığını anlayamadım bile. İlaç sayesinde doğum geriliminin yanında bir de ağrıların zorluğunu yaşamadan daha rahat, kolay doğum süreci geçirdim. Bu metot olmadan asla olağan doğum yapamazmışım. Bebek ve anne için stersiz bir doğum yapabilmek için büyük bir nimet….”
Was this helpful?
0 / 0
