Bel fıtığı nasıl oluşur ?

Şahsa ilişkin faktörlerin başında omur kemikleri ortasında bulunan ve disk ismi verilen kıkırdaklardaki dejenerasyon gelir. Kâinatta hiçbir şeyin tesadüfe bırakılmamış olması üzere diskin beslenmesi de belli bir plan ve program dahilinde gerçekleşmektedir. Makul unsurlar diskin makul yerlerinden geçmektedir. Lakin yaş ilerledikçe diski besleyen damarlar da azalır ve yaklaşık sekiz yaşından sonra hiç görülmezler. Bu yaştan sonra diskin beslenmesi diffüzyonla olur. Disklerin ihtiva ettiği su oranı da çocuk yaştan itibaren yavaş yavaş azalmaya başlar. Bir ceninin diskinde su oranı % 90 iken, çocuklarda bu oran % 80’e, yetişkinlerde ise % 50-60’a düşer. Sonuçta disk de giderek küçülür ve yüksekliği azalır. Buna disklerdeki beslenme bozukluğu ve mikro düzeydeki değişiklikler ile kimyasal değişiklikler ve disk üzerine uygulanan mekanik kuvvetlerin yaptığı dejenerasyon eşlik eder. Diske giren oksijen ve besin ölçüsü giderek azalırken metabolizma artıklarının atılması zorlaşır. Disk vakitle elastikiyetini yitirir, artık kuvvet aktarma ve kuvveti etraf dokularda istikrarlı bir halde yayma vazifesini yapamaz olur. Diskin içinde bulunan ve tamir vazifesi üstlenen dayanak hücrelerinin sayısı da yaş ilerledikçe azalır. Tamir olayı zayıflar. Mikro seviyede bulunan çatlaklar üzerine çok yük binince yahut kişi yanlış bir hareket yaptığında diskin içindeki yumuşak kısım etrafındaki kapsülü basitçe yırtarak dışarıya yanlışsız çıkar ve bel fıtığı oluşur. Yani taban hazır hale geldikten sonra bardağı taşıran son bir damla gerekmektedir ki bu, hafif bir cismi kaldırmak yahut yalnızca öksürmek de olabilir.

Birtakım ailelerin tüm fertlerinde kıkırdak yapıdaki dejenerasyon nisbeten daha erken yaşlarda olmakta, münasebetiyle daha sık ve kolay bel fıtığına yakalanmaktadırlar. O denli aileler vardır ki, dede, baba ve çeşitli yakın akrabaları bel fıtığından ameliyat etmişizdir. Yani kıkırdak yapıdaki dejenerasyonun genetik tarafının olduğu da söylenebilir.

Damarlardaki hastalıklar, şeker hastalığı ve sigara kullanımı, diske gelen kan akımının ölçü ve kalitesini, hasebiyle onun beslenmesini olumsuz istikamette etkileyerek dejenerasyonu hızlandırırlar.

Bel fıtığının oluşumunda rol oynayan dış faktörlerin başında günlük aktiviteler esnasında ortaya konan bilinçsiz hareketler gelmektedir. Eğilerek yahut uzanarak bir yük kaldırdığımızda belde bulunan diskler üzerine binen yük simetrik değil, asimetrik olmaktadır. Bu türlü bir durumda bel fıtığının nasıl kolaylıkla teşekkül edebileceğini aşağıdaki haller sade bir şekilde izah etmektedir. .

Omurgaya yandan baktığımızda (sagital plan) fıtıklaşan ve yer değiştiren disk malzemesinin farklı yerleşimleri görülmektedir.

Bel fıtığının yatay (horizontal) planda değişik yerleşimleri görülmektedir.
Fıtıklaşan disk, omurilik kanalına hakikat ilerleyebileceği üzere (B, C, D), omurilik kanalını terkeden hudutların içerisinden geçtiği yanlardaki foramen denilen delikler istikametinde de
gelişme gösterebilir (E). Hatta foramenlerin dışına kadar da uzanabilir (F).