AKUPUNKTURUN TESİR MEKANİZMASI
Akupunkturun tesir düzenekleri Akupunktur noktasına iğne batırıldığı vakit, objektif ve subjektif tesirler gözlenir.
1. Subjektif etkiler : Akupunktur noktasına batırılan iğne deride bölgesel olarak gerginlik, baskı, ısınma ve acı hissine yol açmaktadır. Buna Çin literatüründe “Deqi” denir (10). Akupunktur iğnesi batırıldığı vakit, noktanın etrafında eritem oluşur. Bunun sebebi ziyan gören hücrelerden salınan histamin, bradikinin ve gibisi unsurlardır.
2. Objektif tesirler
a. Hudut sistemi üzerine etkileri
b. İmmün sistem üzerine etkileri
c. Metabolizma üzerine etkileri
d. Gastrointestinal sistem üzerine tesirleri
Akupunktur noktaya iğneyi batırdığımız vakit hudut ucu (Reseptör) uyarılır ve bu ihtar hudut yoluyla omuriliğine ve oradan da beyindeki ilgili merkezlere ulaşır. Bunun sonucu olarak bedenimizde çeşitli kimyasal unsurlar değişik alanlarda salgılanır ve deveran yoluyla salgılanan kimyasal hususlar hastalıklı olan bölgeye ulaşırlar ve tesirini gösterirler.
Akupunktur tedavi tesiri 6 kümede toplanır:
1. Analjezik etki
2. Sedasyon etkisi
3. Homeostatik etkisi
4. İmmun stimulan tesiri (Bağaşıklık sistemi güçlendiren etki)
5. Ruhsal etkisi
6. Motor işlevlerde düzgünleşme tesiri.
1.Analjezik tesir: Analjezik (Ağrı kesici) tesir salgılanan Endorfin ve Enkefalinler ile elde edilir.(Endorfin ve Enkefalinler çok güçlü ağrı kesici özelliğe sahip kimyasal maddelerdir). Akupunkturun analjezik tesiri çabucak tedaviden sonra görülür ki bu da artrozların, baş ağrılarının, bel ve boyun ağrılarının ve buna misal ağrılı sendromların tedavisinde tesirlidir. Bu salgılanan endorfin ve enkafalinler Ağrı eşiğinin yükselmesini de sağlayarak analjezik etkiyi artırırlar.
2.Sedasyon tesiri: Akupunkturun beyinde Dopamin, Serotonin, Endorfin, GABA (gama-amino-buterik-asid) salınımında artış sağladığı tesbit edilmiştir. Bu hususlardan Serotonin ve Dopamin beşerde sedasyon sağlayan unsurlar olup hastayı rahatlatır. Serotonin ve Dopamin artışı depresyon’da, insomnia’da, anksiyete’de, histeri’de, ilaç bağımlılıkları ve davranış bozukluklarında sedasyon tesirini artırdıkları tespit edilmiştir.Sedasyon tesiri Raphe sistem, Bazal ganglionlar, Retiküler formatio üzere birtakım beyin bölgelerinin aktivasyonu ile sağlandığı tespit edilmiştir.
3.Homeostatik tesiri: Akupunktur Sempatik ve Parasempatik hudut sistemini istikrara sokarak homeostatik tesir sağlar.
4.İmmun stimulan tesiri: Akupunktur beden direncini artırır. Bedenimizin bağışıklık sistemini güçlendirerek bakteri ve virüslerin neden olduğu enfeksiyonlardan korur. Bedenin hastalıklara karşı direncini arttırır.Akupunktur tedavisinden sonra,lökositlerin (Beyaz kan hücreleri) arttığı,vücudun direnç gücünü oluşturan gamaglobulinlerin,antikor ve substanslarının kandaki düzeylerinin arttığı tesbit edilmiştir.
Akupunkturun immün sistem üzerine tesirinin,endojen opioidlerden beta endorfin (BE), LE ve metionin enkefalinin bu sisteme yaptığı tesirlere bağlı olduğu düşünülmektedir. Elekroakupunktur uygulamasının dalakta BE salgılanmasını yükselttiği ve bunun sonucu NK hücre aktivitesini ve interferon gamma seviyesini artırdığı sonucuna varılmıştır. TNF-alfa, interferon gama, interlökin-1 alfa,interlökin-2 B hücre proliferasyonunu artırırken,interferon gama ve interlökin-2 de antikor imalini artırmaktadır.
Endorfin ve enkefalinlerin NK hücre aktivitesi,sitotoksik T lenfosit generasyonu, monositkemotaksi, interferon gama, interlökin-1, interlökin-2, interlökin-4 ve interlökin-6’nın üretimini artırdığı tespit edilmiştir. Alfa, beta ve gamma endorfinlerin değişik immün işlevlere sahip olduğu belirlenmiştir. Kanda ki lökosit, antikor ve gama-globülinlerin kıymetini artırarak bu etkiyi yapar ve böylelikle enfeksiyona karşı beden direncini artırır.
5.Psikolojik tesir: Akupunktur uygulaması ile merkezi hudut sistemi ve plazmada seviyesi yükselen endojen opioidlerden enkefalinlerin ruhsal ve ruhsal durumu düzenlemede rol aldığı belirtilmektedir. Enkefalinlerin antidepresan, antikonvülsif ve anksiyeteyi giderici tesirlerinin olduğu bilinmektedir. Akupunkturun endojen opioidlere ek olarak, merkezi hudut sisteminde serotonin düzeyini artırdığı gözlenmiştir.
Serotonin, ‘’mutluluk hormonu’’ ismiyle bilinen ve ruh halimizi çok etkileyen bir hormondur. Serotoninin ,Sakinleştirici ve trankilizan tesiri vardır. Günümüzde yapılan çalışmalar sonucunda depresyon, migren, obsesif kompulsif bozukluk, obezite, insülin direnci, fibromiyalji ve hiperaktivite üzere birçok hastalığın temelinde serotonin eksikliğinin olduğu düşünülmektedir.
serotoninin, kişinin kendini âlâ hissetmesi, memnun ve halinden şad olması, iştahının ve seks dürtülerinin olağan seviyede olması ve psikomotor istikrarın sağlanmasında tesirlerinin bulunduğu tespit edilmiştir.
Serotonin uykuyu, seksüel enerjiyi, ruh halini, ani ve çok isteklerle iştahı düzenler. Düşük serotonin ölçüsü, sonlu, huzursuz ve depresif ruh hallerine neden olabilir. Mide ve bağırsak bölgesindeki kas sisteminin hareketlerini yönetir, ağrı algılama sisteminizi düzenler ve dinlendirici bir uyku sağlar. Serotonin seviyesi düştüğünde ise keyfimiz ve genel ruh halimiz etkilenir.
Bunun dışında insan bedenindeki serotonin seviyesini, çeşitli hormonlar da etkilemektedir. Örneğin bayan bedenindeki östrojende artma, serotonin seviyesinde de bir artışa neden olmakta; birebir halde, bayanların âdet görmeleri sırasında, östrojen hormonlarında düşüş olması, serotonin seviyesini de düşürmekte ve bu durum, kan damarlarının çok genişlemesi sonucu, bayanlarda migren başlamasına neden olabilmektedir.
Beyindeki bir serotonin eksikliği endojen depresyona yol açabilir, iştahı bozar ve obezite yahut anoreksiya ve bulimia nevroza üzere öbür yeme bozukluklarına yol açabilir, ayrıyeten uykusuzluktan sorumlu olabilir. Migren atağından evvel bedendeki serotonin seviyesi yüksek olmakta, atak geçtikten sonra da düşmektedir. Ayrıyeten kalp krizi geçirmiş birçok hastanın depresif olduğu ve bu bireylerin idrarında daha çok serotonin atıldığı tespit edilmiştir. Açlık, yorgunluk, gerilim, yemek, ışık ve ilaçların serotonin seviyesini düşürdüğü tespit edilmiştir.
Serotonin yükseldiğinde yahut kâfi olduğunda ise; moralimiz yüksek olur, rahat uyku uyuruz, iştahımız azalır,ruh sıhhatimiz düzelir,enerjimiz artar.Vücudumuzda bu kadar tesirli olan bu hormonun düzensizliğinde birçok hastalık ortaya çıkar
6.Motor işlevlerde düzgünleşme tesiri: Akupunktur uygulaması ile motor işlevlerde güzelleşme tesiri görülmüş ve bundan ötürü hemipleji (Felç) rehabilitasyonunda ve fasial paralizi( Yüz felci) olaylarında tatbik edilmiştir. Akupunktur uygulaması hudut sistemini etkilemekte ve nöronlarda K+ , Na+ , Ca+ konsantrasyonlarında, merkezi hudut sisteminde beta endorfin ve lösin enkefalin üzere nöropeptidlerin ve aspartat üzere nörotransmitterlerin ölçülerinde değişmelere neden olduğu gözlenmektedir. Araştırmacılar, akupunkturun tesirlerinin beyin tarafından düzenlendiği görüşünde yüklü olarak durmaktadırlar ve EA uygulamasının hudut hücresi aksiyon potansiyelinde güçlü bir değişmeye neden olduğunu belirtmektedirler. Paralizi olgularında geç safhalarda bile akupunkturla yanıt alınabilmektedir.
Akupunktur,Kas, tendon ve kemik yapısını kuvvetlendirdiği tespit edilmiştir. Yapılan deneysel çalışmalarda çalışma gücünü artırdığı tespit edildiğinden ötürü Atletlerde doping emeliyle kullanılmaktadır.
Was this helpful?
0 / 0
